İqtisadiyyat

Ümumi məhsul buraxılışı

2024-cü il ərzində ümumi məhsul buraxılışının həcmi faktiki qiymətlərlə 575433,8 min manat olmuş və əvvəlki illə müqayisədə real ifadədə 1,2 faiz azalmışdır. Ümumi məhsul buraxılışının 73,0 faizi məhsul istehsalı sahələrində, o cümlədən 25,1 faizi sənayedə, 45,6 faizi kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq sahəsində, 2,3 faizi isə tikinti sahəsində yaradılmışdır.

Ümumi məhsul buraxılışının 27,0 faizi xidmət sahələrində, o cümlədən 1,6 faizi nəqliyyat və anbar təsərrüfatı sahəsində, 0,4 faizi informasiya və rabitə sahəsində, 25,0 faizi ticarət və nəqliyyat vasitələrinin təmiri sahəsində olmuşdur.

İqtisadiyyatın əsas sahələri üzrə ümumi məhsul buraxılışının fiziki həcm indeksləri

əvvəlki ilə nisbətən, faizlə 

İqtisadiyyatın əsas sahələri üzrə ümumi məhsul buraxılışı

faktiki qiymətlərlə, min manat 

Sənaye

2024-cü ildə sənaye müəssisələri və bu sahədə fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar tərəfindən 144124,0 min manatlıq və ya 2023-cü illə müqayisədə 17,5 faiz çox sənaye məhsulu istehsal edilmiş, bütün sənaye məhsulları istehsalı qeyri neft-qaz sektorunda olmuşdur.

2024-cü ildə fəaliyyət növləri üzrə sənayenin işi 

Sənaye məhsulunun 92,8 faizi emal, 6,1 faizi elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı, 1,1 faizi isə su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorlarında istehsal olunmuşdur. Sənayedə qeyri-dövlət sektorunun payı 93,0 faiz olmuşdur.

Emal sənayesində 2024-cü ildə 133740,0 min manatlıq məhsul istehsal olunmuş və sənaye xarakterli xidmətlər göstərilmişdir. Emal sənayesinin əsas hissəsini qida məhsullarının istehsalı təşkil edir. Emal sənayesinin bu sahəsi üzrə 2024-cü ildə 127354,8 min manatlıq məhsul istehsal edilmişdir ki, bu da bütün emal sənayesi məhsulunun 95,2 faizini təşkil etmişdir. Qida məhsullarının istehsalı əvvəlki illə müqayisədə 3,5 faiz artmışdır.

Sənaye məhsulları istehlakçılarına göndərilmiş məhsul və göstərilmiş xidmətlərin həcmi 145125,4 min manat olmuşdur. Əvvəlki dövrlərdə yaranmış ehtiyatlar da nəzərə alınmaqla sənaye müəssisələrinin anbarlarında 01 yanvar 2025-ci il vəziyyətinə 672,4 min manatlıq hazır məhsul olmuşdur.

2024-cü ildə mühüm növ sənaye məhsullarının

natura ifadəsində istehsalı 

2024-cü ildə sənaye müəssisələrində çalışanların orta sayı 942 nəfər, bir işçiyə düşən orta aylıq nominal əməkhaqqı isə 771,1 manat olmuşdur. Keçən illə müqayisədə işçilərin orta sayı 28,8 faiz, orta aylıq əməkhaqqı isə 14,0 faiz artmışdır.

Tikinti

2024-cü ildə iqtisadi və sosial sahələrinin inkişafı üçün bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 20887,0 min manat məbləğində investisiya yönəldilmişdir ki, bu da 2023-cü illə müqayisədə 34,3 faiz az olmuşdur. İnvestisiyalar bütünlüklə qeyri neft-qaz sektoruna yatırılmışdır.

Ümumi sərmayənin 5972,1 min manatı və ya 28,6 faizi dövlət,  14914,9  min manatı və ya 71,4 faizi isə qeyri-dövlət sektorunun sərmayədarları tərəfindən qoyulmuşdur. Sərmayə qoyuluşunun 92,4 faizi və ya 19296,2 min manatı tikinti-quraşdırma işlərinə sərf edilmişdir. Tikinti-quraşdırma işlərində istifadə olunmuş investisiyanın həcmi əvvəlki ilə nisbətən 33,1 faiz azalmışdır.

Əsas kapitala yönəldilmiş investisiyalar və

tikinti-quraşdırma işlərinin yerinə yetirilməsi, min manat

2024-cü ildə fəaliyyət göstərən tikinti müəssisələri və tikinti fəaliyyəti ilə məşğul olan fərdi sahibkarların yerinə yetirdikləri işin həcmi 13363,0 min manat və ya əvvəlki ilə nisbətən 44,9 faiz az olmuşdur. Tikinti müəssisələri və tikinti fəaliyyəti ilə məşğul olan fərdi sahibkarlar tərəfindən yerinə yetirilmiş işlərin 5541,2 min manatı və ya 41,5 faizi tikinti, yenidənqurma, genişləndirmə, texniki avadanlıqlar və cihazlarla yenidən təchiz edilmə,  813,1 min manatı  və ya  6,1 faizi əsaslı təmir, 4924,5 min manatı və ya 36,8 faizi cari təmir, 2084,2 min manatı və ya 15,6 faizi sair işlərin payına düşür. Tikinti müəssisələri tərəfindən yerinə yetirilmiş işlərin 3507,0 min manatı və ya 26,2 faizi dövlət mülkiyyətində, 9856,0 min manatı və ya 73,8 faizi isə qeyri-dövlət mülkiyyətində olan tikinti müəssisələri tərəfindən yerinə yetirilmişdir.

2024-cü ildə tikinti müəssisələrində çalışan işçilərin orta sayı 184 nəfər, bu sahədə çalışan işçilərin orta aylıq nominal əməkhaqqı isə 414,9 manat olmuşdur. 2023-cü illə müqayisədə işçilərin orta sayı 7,9 faiz artmış,  orta aylıq əməkhaqqı isə 6,8 faiz azalmışdır.

Nəqliyyat 

2024-cü ildə nəqliyyat sektorunda avtomobil nəqliyyatı ilə 901,0 min ton yük, 7703,0 min sərnişin daşınmışdır. Əvvəlki illə müqayisədə yük daşınmasında 6,1 faiz, sərnişin daşınmasında isə 7,0 faiz artım müşahidə olunmuşdur.

Kürdəmir rayonunun respublika üzrə avtomobil nəqliyyatı ilə yük daşınmasında xüsusi çəkisi 0,6 faiz, Mərkəzi Aran iqtisadi rayonu üzrə yük daşınmasında xüsusi çəkisi 12,9 faiz, respublika üzrə avtomobil nəqliyyatı ilə sərnişin daşınmasında xüsusi çəkisi 0,4 faiz, Mərkəzi Aran iqtisadi rayonu üzrə sərnişin daşınmasında xüsusi çəkisi 7,5 faiz təşkil etmişdir.

 Nəqliyyatın əsas göstəriciləri 

İnformasiya və rabitə

2024-cü ildə informasiya və rabitə müəssisələri tərəfindən müəssisə və təşkilatlara, habelə əhaliyə göstərilmiş xidmətlərin dəyəri real ifadədə 30,3 faiz azalaraq 2494,1 min manat təşkil etmişdir. Rabitə xidmətlərinin 92,1 faizi əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin hesabına yaranmışdır.

2024-cü il ərzində informasiya və rabitə müəssisələrində 108 nəfər işçi çalışmış və onların orta aylıq nominal əməkhaqqı əvvəlki illə müqayisədə 0,5 faiz artaraq 605,6 manat təşkil etmişdir.

 İnformasiya və rabitənin əsas göstəriciləri 

Əmtəə bazarı 

2024-cü ildə pərakəndə ticarət şəbəkəsində istehlakçılara 448950,3 min manatlıq, o cümlədən 218574,6 min manatlıq ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatları, 230375,7 min manatlıq qeyri-ərzaq malları satılmışdır. 2023-cü illə müqayisədə pərakəndə ticarət dövriyyəsi real ifadədə 3,5 faiz, o cümlədən ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatları üzrə 15,0 faiz azalmış, qeyri-ərzaq malları üzrə 10,7 faiz artmışdır.

Hesabat dövründə əhalinin bir nəfərinə düşən orta aylıq pərakəndə ticarət dövriyyəsi 314,9 manat və ya 2023-cü illə müqayisədə nominal ifadədə 3,5 manat az olmuşdur. Ticarət şəbəkəsində bir rayon sakini orta hesabla ayda 153,3 manatlıq ərzaq məhsulları, içkilər və tütün məmulatları, 161,6 manatlıq qeyri-ərzaq malları almışdır.

01 yanvar 2025-ci il tarixinə pərakəndə və topdansatış ticarət şəbəkələrində əmtəə qalığı 28157,3 min manat təşkil etmişdir ki, bunun da 1660,0 min manatı və ya 5,9 faizi hüquqi şəxslərin, 26497,3 min manatı və ya 94,1 faizi hüquqi şəxs yaratmadan ticarətlə məşğul olan fərdi sahibkarların payına düşür. 

İctimai iaşə xidmətləri 

2024-cü ildə ictimai iaşə dövriyyəsi 2023-cü illə müqayisədə real ifadədə 10,2 faiz artaraq 14527,5 min manat təşkil etmişdir. İaşə xidmətlərinin 24,4 min manatı və ya 0,2 faizi hüquqi şəxslərin, 14503,1 min manatı və ya 99,8 faizi hüquqi şəxs yaratmadan fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarların payına düşür.

Əhaliyə göstərilən iaşə xidmətlərinin həcmi yalnız özəl sektora aid olmuşdur.

İctimai iaşə dövriyyəsi 

Əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlər 

2024-cü ildə əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin dəyəri 2023-cü illə müqayisədə real ifadədə 4,4 faiz artaraq 103661,1 min manat olmuşdur.

Hüquqi şəxslər tərəfindən əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin həcmi ümumi yekunun 8,8 faizini təşkil etməklə əvvəlki ilə nisbətən 11,8  faiz azalaraq 9172,0 min manat olmuşdur. Hüquqi şəxs yaratmadan fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarların əhaliyə göstərdiyi ödənişli xidmətlərin həcmi isə əvvəlki ilə nisbətən 6,3 faiz artaraq 94489,1 min manat təşkil etmişdir.

Əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlərin 6,9 faizi və ya 7116,0 min manatı dövlət, 93,1 faizi və ya 96545,1 min manatı qeyri-dövlət mülkiyyətinin payına düşür.

2024-cü il ərzində 9721,0 min manatlıq məişət xidməti göstərilmişdir ki, bu da əvvəlki ilə nisbətən 2,7 faiz artmışdır. Məişət xidməti ödənişli xidmətlərin ümumi həcminin 9,4 faizini təşkil etmişdir. Məişət xidmətinin həcminin 3,3 min manatı və ya 0,03 faizi hüquqi şəxslərin, 9717,7 min manatı və ya 99,97 faizi hüquqi şəxs yaratmadan fəaliyyət göstərən fərdi sahibkarlar hesabına formalaşmışdır. Bunun başlıca səbəblərindən biri məişət sahəsində fiziki şəxslərin fəaliyyətinin daha da inkişaf etməsidir.

Əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlər üzrə əsas göstəricilər 

2024-cü ildə hər bir rayon sakini orta hesabla 872,6 manatlıq və ya 2023-cü illə müqayisədə nominal ifadədə 77,8 manat çox müxtəlif ödənişli xidmətlərdən istifadə etmişdir.

Qiymət indeksləri 

2024-cü ilin dekabr ayında istehlak qiymətləri indeksi noyabr ayı ilə müqayisədə 100,8 faiz, 2024-cü ildə əvvəlki illə müqayisədə 104,3 faiz təşkil etmişdir.

İstehlak qiymətlərinin məcmu və qruplar üzrə indekslərinin yekun

göstəriciləri 

İstehlak qiymətləri indeksinin dəyişməsi 

Yeni iş yerləri

2024-cü il ərzində müəssisə və təşkilatlarda 394 yeni iş yeri açılmışdır. Bu dövrdə yaradılmış iş yerlərinin 95,2 faizi qeyri-dövlət sektorunda açılmışdır. Yeni açılmış iş yerlərinin 6,9 faizi yeni yaradılmış müəssisə və təşkilatlarda, 93,1 faizi mövcud müəssisə və təşkilatlarda qeydə alınmışdır.

Yeni iş yerlərinin 23-ü kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq, 324-ü emal sənayesi, 9-u su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı, 2-si tikinti, 6-sı ticarət; nəqliyyat vasitələrinin təmiri, 16-sı nəqliyyat və anbar təsərrüfatı, 1-i informasiya və rabitə, 4-ü peşə, elmi və texniki fəaliyyət, 7-si dövlət idarəetməsi və müdafiə; sosial təminat, 2-si istirahət, əyləncə və incəsənət sahəsində fəaliyyət sahələrində açılmışdır.

Hüquqi şəxslərdə və digər tədbirlər üzrə yeni açılmış iş yerlərinin sayı